Wat zijn zweepwormen?
Zweepwormen, ook wel Trichuris vulpis genaamd, zijn wormen van ongeveer 4 tot 7,5 cm groot. Ze leven in de blinde en dikke darm van honden en vossen. Bij katten komen geen zweepwormen voor.
De zweepwormen danken hun naam aan hun dunne voorzijde, waarmee ze in het slijmvlies van de darm verankerd zijn. Hun achterste uiteinde is dikker en hangt vrij in de darmholte. De maaltijd van de zweepworm bestaat uit bloed van de gastheer en de wormen kunnen 1,5 jaar oud worden. Een enkele volwassen vrouwelijk worm produceert dagelijks meer dan 2.000 eieren. Deze komen via de ontlasting in de buitenwereld terecht en kunnen daar 3 tot 5 jaar overleven. Ze vormen een besmettingsbron voor andere honden.
De zweepworm is in Nederland relatief zeldzaam bij gezelschapshonden, maar wordt meer gezien in kennels. Vooral deze met een slechte hygiëne. Vandaar dat de worm ook wel de kennelworm wordt genoemd. Omdat de temperaturen in Centraal- en Zuid-Europa het meest geschikt zijn voor de ontwikkeling van eitjes in de omgeving komt de zweepworm daar meer voor dan bij ons.
Infectie gebeurt door het oplikken van een ei waarin een larve zich ontwikkeld heeft. Deze ontwikkelt zich vervolgens in de darmwand tot een volwassen worm. Milde infecties veroorzaken lichte klachten zoals periodieke brijige diarree, maar ernstige infecties kunnen ergere gevolgen hebben. Er is dan sprake van donkere, slijmerige en stinkende diarree en de hond kan bloedarmoede ontwikkelen. Ernstige infecties kunnen bij jonge honden zelfs fataal verlopen.
Hoe is besmetting met zweepwormen te voorkomen?
Preventie bestaat vooral door voldoende hygiëne, bestaande uit het dagelijke opruimen van ontlasting. In kennels kan het beste regelmatig met hoge drukreiniging en stoom de vloeren en verblijven schoongemaakt worden. Daarbij is het gemakkelijker als de vloer bestaat uit bestrating of beton.
Met een periodiek ontlastingsonderzoek of periodieke ontworming is te voorkomen dat eventuele infecties uit de hand kunnen lopen. Door de lange levensduur van de volwassen wormen en de zeer resistente eieren kan de infectiedruk namelijk sterk oplopen. Daardoor zijn klinische uitbraken mogelijk. Hoe vaak periodiek onderzoek of ontworming jaarlijks het beste kan gebeuren is afhankelijk van de levensstijl van je huisdier. Het stroomdiagram van ESCCAP kan daarbij gebruikt worden. Bezoek voor meer informatie hierover onze pagina over wormpreventie.
Worden honden immuun voor zweepwormen?
Een hond bouwt na besmetting weinig immuniteit op en blijft levenslang gevoelig voor infecties met Trichuris vulpis. Besmetting komt daardoor ook frequent bij ouderen honden voor.
Zijn zweepwormen besmettelijk voor de mens?
Nee, gelukkig is de zweepworm van de hond niet besmettelijk voor de mens.
Bezoek de website van ESCCAP Benelux voor meer informatie, richtlijnen en adviezen.