Haakwormen


Wat zijn haakwormen?

Haakwormen zijn kleine wormen van ongeveer 1 cm die in de dunne darm van honden en katten leven. Alle haakwormen hebben monddelen waarmee ze zich in de darmwand vastbijten. Daarnaast hebben ze als gemeenschappelijke kenmerk dat hun infectieroutes grotendeels hetzelfde verlopen. Zo kan infectie niet alleen door opname via de mond gebeuren, maar kunnen de besmettelijke larven ook via het binnendringen van de huid in het lichaam van de hond en kat terecht komen. Een aantal soorten kunnen daarnaast ook via tussengastheren, zoals besmette muizen, of via de moedermelk besmettelijk zijn.

Levenscyclus van haakwormen.
Levenscyclus van haakwormen.

Welke haakwormen zijn er bij de hond en de kat?

Er zijn bij zowel de hond als de kat twee soorten haakwormen die we af en toe zien. Sommige soorten veroorzaken niet veel klachten, maar er zijn ook haakwormen die ernstige gevolgen kunnen hebben.


Hond

Bij de hond wordt van de haakwormen in Nederland vooral Uncinaria stenocephala het meest gezien. Dit wordt ook wel de Noordelijke haakworm genoemd, omdat de eitjes lage temperaturen kunnen overleven. Daardoor kunnen infecties het hele jaar door gebeuren. De meeste infecties worden toch vooral in de zomermaanden gezien. Deze haakworm veroorzaakt gelukkig niet zo heel veel schade in de darm, dus klachten bestaan vooral uit diarree.

Daarnaast wordt in Nederland soms ook nog de Ancylostoma caninum als haakworm bij de hond aangetroffen. Deze worm wordt ook wel de Zuidelijke haakworm genoemd en dat komt doordat deze worm vooral in de zuidelijke en centrale landen van Europa veel voor komt. Ga je met je hond in die gebieden op vakantie? Dan moet je er rekening mee houden dat je hond hier eventueel mee besmet kan raken. Uitgebreide informatie over deze haakworm is daarom dan ook te vinden in het gedeelte over buitenlandse ziektes op onze website.

Een infectie met deze zuidelijke haakworm kan een stuk ernstiger verlopen dan een infectie met Uncinaria stenocephala. De haakworm Ancylostoma caninum bevat namelijk scherpe tanden en gebruikt als maaltijd het bloed van de hond. Een enkele worm kan dagelijks aardig wat bloed zuigen. Een ernstige infectie met veel wormen kan daarom, naast een donker gekleurde diarree, ook bloedarmoede veroorzaken. Bij pups kan een infectie met deze worm zelfs fataal verlopen.


Kat

Bij de kat komen ook twee haakwormen voor. De haakworm Uncinaria stenocephala, die vooral bij de hond voor komt, kan ook de kat infecteren, maar dat wordt eigenlijk niet zo heel vaak gezien.

Bij de kat zien we als het om haakwormen gaat vooral een andere worm en dat is Ancylostoma tubaeforme, eigenlijk een soort neefje van de Ancylostoma die we bij de hond zien. In tegenstelling tot bij de hond komt deze soort wereldwijd voor, dus ook in koudere klimaten zoals bij ons. Omdat de worm scherpe tanden heeft en bloed als maaltijd gebruikt kan ook deze worm ernstige klachten veroorzaken, maar niet zo erg als bij de hond.


Hoe is besmetting met haakwormen bij honden en katten te voorkomen?

Een infectie voorkomen bij een hond of kat die buiten komt is moeilijk. Daarom is het verstandig om periodiek de ontlasting van je hond of kat te laten onderzoeken of periodiek te ontwormen. Hoe vaak dat jaarlijks het beste kan gebeuren is afhankelijk van de levensstijl van je huisdier. Het stroomdiagram van ESCCAP kan daarbij gebruikt worden. Bezoek voor meer informatie hierover onze pagina over wormpreventie.

Bij honden die in zuidelijk of centraal deel van Europa hebben verbleven wordt het beste na komst in Nederland de ontlasting onderzocht.

Doordat vooral honden in kennels zich besmetten na contact met besmette aarde en gras, bestaan de vloeren van binnen- en buitenverblijven het beste uit betonnen vloeren. Die zijn bovendien ook gemakkelijker schoon te maken met een hoge drukspuit met stoom of door het gebruiken van een oplossing met 2% bleek.


Zijn haakwormen besmettelijk voor de mens?

Sommige soorten kunnen de mens besmetten, maar ze leiden nooit tot het ontstaan van volwassen wormen in de darm. In zeldzame gevallen kunnen een aantal soorten wel een cutane larvale migrans bij de mens veroorzaken. Dit leggen we uitgebreid uit bij de spoelwormen, waar deze aandoening na infectie bij de mens ook voor kan komen.

Bezoek de website van ESCCAP Benelux voor meer informatie, richtlijnen en adviezen.