Vrijwel elke honden- en katteneigenaar weet wel dat het verstandig is om je huisdier regelmatig te ontwormen. Meer daarover leggen we op onze pagina ‘Wormpreventie’ uit. Als alternatief voor de periodieke ontworming van jouw hond of kat kunnen wij ook een ontlastingsonderzoek uitvoeren. Dit alternatief voor de periodieke ontworming wordt steeds meer geadviseerd, onder andere door ESCCAP.
Een veel gemaakt misverstand is dat eigenaren denken dat hun hond of kat geen wormen heeft als er geen wormen in de ontlasting te zien zijn. Darmwormen leven echter in de darm en produceren daar wormeieren die met de ontlasting in de buitenwereld terecht komen. Deze zijn niet met het blote oog zichtbaar. Daarom is er een ontlastingsonderzoek nodig om infecties met darmwormen te kunnen uitsluiten.
Onderzoek naar darmwormen
Door de ontlasting op de aanwezigheid van wormeieren te onderzoeken kunnen we honden en katten alleen ontwormen wanneer een worminfectie aanwezig is. Het blind periodiek ontwormen hoeft niet meer en daarmee worden onnodige ontwormingen voorkomen.
Een periodiek ontlastingsonderzoek levert daarnaast nuttige informatie op, ook als er geen worminfecties worden gevonden. Je weet naar aanleiding van een periodiek ontlastingsonderzoek namelijk hoe vaak jouw hond of kat wordt besmet. Daardoor is een individueel aangepaste periodieke ontworming mogelijk.
We kunnen ontlastingsonderzoek ook toepassen om te onderzoeken of darmwormen de oorzaak van diarree bij hond en kat zijn.
Hoe verloopt een ontlastingsonderzoek?
Er zijn twee methodes om de ontlasting van jouw huisdier te laten onderzoeken. Het ene onderzoek voeren we zelf uit, het andere onderzoek is een speciaal onderzoek dat alleen in een laboratorium mogelijk is. We zullen de voor- en nadelen van beide onderzoek hier kort bespreken.
Sedimentatie-Flotatie
Bij dit onderzoek wordt wat ontlasting van jouw hond of kat in water opgelost en daarna gezeefd.
De vloeistof die we daarna overhouden doen we in een reageerbuisje en dat laten we vervolgens 20 minuten staan. In deze tijd kan alles wat zwaarder is dan water naar de bodem zakken. Daar horen ook de wormeieren bij. Dit is de sedimentatiefase van het onderzoek.
Na deze 20 minuten schudden we het water af en doen we een speciale vloeistof in de reageerbuis. Deze vloeistof is zwaarder dan water. Wormeieren zullen bij deze vloeistof naar boven komen drijven. We vullen daarom de reageerbuis zover met deze vloeistof totdat het wateroppervlak bol kom te staan. Dan leggen we er een dekglaasje op en geven de wormeieren 30 minuten de tijd om naar boven te drijven. Deze eitjes zullen dan aan het glaasje blijven plakken. Dit is de flotatiefase van het onderzoek.
Na deze 30 minuten tillen we het glaasje voorzichtig op en leggen het op een draagglaasje. Dit bekijken we dan vervolgens onder de microscoop.
Onder de microscoop kunnen we dan verschillende soorten wormeieren en cysten van ééncellige parasieten vinden. Hieronder zijn een paar voorbeelden te zien:
Spoelwormei uit ontlasting van een kat 
Isospora cyste: oorzaak van coccidiose bij een pup met bloederige diarree
De voor- en nadelen
Het voordeel is dat we dit onderzoek zelf doen en dat we de uitslag daardoor snel hebben. Het nadeel is dat het geen gevoelige methode is. De kans bestaat dat in het monster dat we nemen toevallig geen wormeieren zitten, maar dat er wel sprake is van een aanwezige worminfectie. Doordat gezocht wordt naar wormeieren kunnen we met deze onderzoekstechniek bovendien alleen de aanwezigheid van vrouwelijke wormen vaststellen die op dat moment eitjes produceren. Een hond of kat kan echter ook wormen in de darm hebben die geen eitjes produceren. Deze worden met dit onderzoek niet ontdekt. Denk bijvoorbeeld aan mannelijke wormen. Of vrouwelijke wormen die (nog) geen eitjes produceren. Bijvoorbeeld omdat ze nog niet vruchtbaar zijn, door afwezigheid van mannelijke wormen niet bevrucht worden of tijdelijk even geen eitjes produceren.
Fecal Dx Antigeen Profiel
Een gevoeligere methode is een onderzoek die alleen door een laboratorium kan worden uitgevoerd. Hierbij wordt in de ontlasting naar verschillende antigenen gezocht. Dat zijn stoffen die verschillende wormsoorten uitscheiden en die de aanwezigheid van hen in de darmen verraden.
De voor- en nadelen
Het voordeel dat de kans heel klein is om aanwezige infecties te missen en dat ook besmettingen met mannelijke en vrouwelijke wormen die geen eitjes leggen vastgesteld kunnen worden. Het is dus een veel gevoeliger en betrouwbaarder onderzoek dan de sedimentatie-flotatie.
Het nadeel is dat het alleen door een laboratorium uitgevoerd kan worden, waardoor het duurder is en de uitslag niet zo snel bekend is. Daarnaast is met dit onderzoek helaas niet mogelijk om infecties met lintwormen vast te stellen.
Onderzoek naar Giardia
Giardia is een eencellige darmparasiet, die vooral bij jonge honden soms tot wat problemen kan leiden. Heel veel honden zijn drager van deze darmparasiet en ondervinden daar geen problemen van.
We voeren vooral onderzoek naar giardia uit wanneer honden klachten van diarree hebben. Dit doen we met een sneltest. Daarmee is binnen 10 minuten de uitslag bekend.
